Studenten van de OntwerpAcademie hebben uiteenlopende ambities en de OntwerpAcademie ziet meerwaarde om die verhalen op te halen, te delen met onze gemeenschap om daarvan te leren en te inspireren. Plantenkennisdocent Marlien van der Linden tipte ons het verhaal van twee gedreven pioniers: Jessica van Bossum en Dagobert Bergmans. Hun ambitie voor het ontwikkelen van een eigen voedselbos sluit aan bij de trend dat de ideale tuin eetbaar is (Bron: nieuwsbrief Tuin & Landschap). Er is afgelopen jaren al veel geschreven over dit fenomeen, zo verscheen er op 26 juni 2020 een artikel van Volkskrant-journalist Mac van Dinther die een jaar meeliep in voedselbos Ketelbroek. Zijn belangrijkste bevinding: het voedselbos is een zegen voor de natuur. Een mooie aanleiding voor een interview met Jessica en Dagobert, hen te vragen naar hun drive, inspiratie en hoe je dat eigenlijk doet, (samen) een voedselbos beginnen.‍

Jessica van Bossum: “Dagobert en ik kennen elkaar al 16 jaar en sinds 2019 lopen we rond met plannen voor het ontwikkelen van een voedselbos. In november 2020 zijn we gestart met de cursus Plantenkennis Compleet (sinds 2022 is dit de opleiding Beplantingsadviseur) bij de OntwerpAcademie. Ondertussen doorkruisten we Nederland om te kijken naar geschikte locaties. Op maandag 2 mei 2022 ondertekenden we het contract voor de 25 hectare land die we – samen met anderen – gaan omvormen tot Voedselbos Glanerbeek.” Komende zomer zaaien de Amsterdammers Jessica, Dagobert, zijn partner Maud en hun beider gezinnen, de eerste zaadjes op het voormalige melkveebedrijf in Glane, een Twents grensdorp.

Wat is een voedselbos?
Een voedselbos is een robuust ecosysteem, door mensen ontworpen naar het voorbeeld van een natuurlijk bos, met als doel het produceren van voedsel. Een voedselbos heeft meerdere lagen: hoge bomen, lage bomen en heesters, struiken, kruiden, klimplanten, bollen en knollen en paddenstoelen. Zo is het oppervlak dat zonlicht opvangt zo groot mogelijk, en wordt dus veel meer zonlicht omgezet in plant: eten voor ons en voor andere organismen. Er wordt in het bos niet geploegd of gespit. Daardoor kan een rijk bodemleven ontstaan. In combinatie met veel verschillende planten en bomen leidt dat tot een weerbaar systeem met hoge biodiversiteit; waar ook veel dieren een plek in vinden.‍

Wat gaf voor jullie de doorslag om een voedselbos te starten? Waar komt jullie ‘drive’ vandaan?

Dagobert: “Jessica en ik kennen elkaar van het kinderdagverblijf van onze dochters en ontdekten elkaars interesse in het voedselsysteem, de manier waarop landbouw functioneert en onze zorgen over klimaatverandering. De reguliere landbouw is nog steeds vooral gericht op monocultuur, waar op hetzelfde stukgrond steeds hetzelfde gewas wordt verbouwd. In een monocultuur verspreiden ziekten en plagen zich heel snel. Bovendien vernietigen zware machines de bodemstructuur. Dat besef, dat we binnen de reguliere landbouw de bodem dus elk jaar terugzetten op nul, is mijn drive om me te verdiepen in meer duurzame landbouw. Een voedselbos is een van de mogelijkheden om de negatieve spiraal te doorbreken en landbouw te bedrijven met de natuur mee.” Lachend: “En ik ben opgegroeid in de bossen, dat speelde absoluut mee om de stad te willen verruilen voor een groenere omgeving.” Jessica vult aan: “In je eentje is het lastig, maar door samen met anderen een voedselbos te ontwikkelen zijn we met elkaar in staat een tastbare bijdrage te leveren aan een gezonder en meer biodivers voedselsysteem.”

‍Hoe kwam de stageplek bij kwekerij Esveld op jullie pad? Hoe hebben jullie de stage ervaren?

Jessica: “Tijdens een voedselboscursus ontstond bij mij het idee om een kwekerij te beginnen. Ik ben gaan zoeken naar kwekers die me daar meer over konden vertellen en waar ik kennis zou kunnen opdoen. Dagobert was daar ook in geïnteresseerd. Op Juuls Landje, een kleinschalig voedselbos met kwekerij in Boskoop, kwamen we tijdens Tuinpad Rijneveld in contact met plantenkenner Cor van Gelderen. Hij hield een lezing over eetbare planten en bleek mede-eigenaar van Plantentuin en kwekerij Esveld. Zijn enthousiasme en kennis trokken ons gelijk aan en we vroegen hem spontaan of we stage mochten lopen bij Esveld. Twee weken later zijn we aan de slag gegaan, een jaar lang elke dinsdag. Een heel mooie en nuttige ervaring. Je weet tenslotte pas of je iets leuk vindt als je het daadwerkelijk een tijdje gaat doen. Bij regen en bij zonneschijn. We hebben veel geleerd over wat er allemaal komt kijken bij een kwekerij, en iedereen daar was erg gul met het delen van hun kennis.” ‍

Dagobert Bergmans
Na zijn studie Bouwkunde werkt Dagobert 12 jaar als architect. Samen met zijn partner bouwt hij vanaf 2009 aan de Buitenwerkplaats, een vergader- en culturele productielocatie in een Noord-Hollandse stolpboerderij. Deze locatie verkopen ze in 2020 om zich beiden geheel te kunnen richten op hun groene ambities. Dagobert schoolt zich momenteel om in de voedselbosbouw en liep, samen met Jessica, stage op kwekerij Esveld in Boskoop.

Wat waren de afgelopen jaren jullie belangrijkste inspiratiebronnen?

Jessica: “Wouter van Eck is - zoals voor waarschijnlijk iedereen in voedselbosland - een grote inspiratiebron. Hij heeft voedselbossen in Nederland op de kaart gezet. Daarnaast is ook Martin Crawford in Engeland een geweldige bron van inspiratie, een man met extreem veel kennis. Zijn boeken zijn onmisbaar, zoals Praktisch Handboek Voedselbossen die naar het Nederlands is vertaald. Verder Sjef van Dongen, die pionierswerk verricht om de brugtussen reguliere landbouw en agroforestry te overbruggen. De boeken Zaaien met toekomst en Herstellende landbouw hebben mij echt de ogen geopend op allerlei gebied. Ook mijn permacultuur-juf, Maranke Spoor, heeft me geholpen anders te kijken, af en toe een compleet ander perspectief te kiezen.”  Dagobert: “Een echte aanrader is de documentaire Groen Goud van VPRO’s Tegenlicht. Het laat zien hoe het mogelijk is om de aarde opnieuw te vergroenen. Met als boodschap dat dit niet alleen ecologisch iets oplevert, maar ook economische voordelen met zich meebrengt. Het is een optimistische en hoopvolle documentaire. Heel inspirerend vind ik. Van alle voedselbossen in Nederland die we hebben bezocht, maakten Voedselbos Ketelbroek en Voedselbos Vlaardingen op mij de grootste indruk.”‍

Jessica van Bossum
Na een studie Industrieel Ontwerpen werkt Jessica 15 jaar over de hele wereld in de ontwikkelingssamenwerking. In 2015 zegt ze haar baan op en start in Wageningen met de studie Milieuwetenschappen. Daar verdiept ze zich in de relatie tussen voedselproductie en klimaatverandering. Daarna onderzoekt ze stedelijke voedselsystemen. Nu wil ze zelf de handen uit de mouwen steken om de wereld een beetje mooier en beter achter te laten. In het voedselbos komen al deze dingen samen.

De afgelopen jaren hebben jullie je via opleidingen, workshops en stages voorbereid op het voedselbosboerschap en het kwekersvak. Hoe zijn jullie terecht gekomen bij de OntwerpAcademie? 

Jessica: “In de eerste weken bij Esveld speurden we uren naar planten om bestellingen bij elkaar te rapen. Het was voor ons een abracadabra van wetenschappelijke namen. Uit wanhoop heb ik ze daar gevraagd waar we onze plantenkennis konden bijspijkeren. We werden meteen naar de OntwerpAcademie verwezen. Daar kregen we les van Ingrid van der Ven en Marlien van der Linden. Wat ons met name aansprak tijdens de lessen? De enorme kennis van beide docenten. En hoewel de nadruk bij hen vooral ligt op het siergebruik van planten, ben ik juist daarom zelf ook breder gaan kijken en ben ik bepaalde planten meer gaan waarderen.”

‍Hoe droegen de lessen Plantenkennis bij aan jullie voorbereiding? 

Jessica: “De lessen vormen een hele goede basis voor het beter thuisraken in de plantenwereld: naamgeving, Latijnse begrippen, waar je allemaal aan moet denken bij de standplaats. En we hebben geleerd veel planten te herkennen. Nu we op ons eigen land aan het ontdekken zijn wat er al staat, komt dat goed van pas. Tijdens de lessen heb ik zelf heel veel opgezocht om de eventuele eetbaarheid en toepassingen van al die sierplanten te ontdekken. Hierdoor kwamen er voor mij een heleboel onvermoede pareltjes aan het licht waar ik zelf nooit op gekomen zou zijn. Persoonlijk vond ik vooral het buitenlesdeel erg nuttig:  daar waar we op verschillende locaties de planten concreet konden bekijken, voelen, ruiken en (soms stiekem) proeven. ”Dagobert: “Precies, bij alle planten die aan de orde kwamen, vroegen wij ons steeds af op de plant nuttig zou kunnen zijn voor het voedselbos. Zelf was ik vooral in mijn element wanneer de biologie en samenhang met de ecologie ter sprake kwam. Dan ben ik helemaal op scherp!”

‍Maandag 2 mei 2022 tekenden jullie het koopcontract van de 25 hectare grond in Glane, wat gaan jullie nu als eerste aanpakken?

Dagobert: “We zijn nu bezig met het verhuizen van onze ‘Amsterdamse kwekerij’ naar onze achtertuin hier in Glane. De eerste proeven met gezaaide bomen gaan we nu in de volle grond zetten.” Jessica vult aan: “Maar eerst ook een hele berg papierwerk. Als kersverse agrariërs is dat nog een hele kluif. Dan storten we ons op het ontwerp. Daar krijgen we hulp bij van onder andere Stichting Voedselbosbouw. In het najaar gaan we sowieso hagen inplanten. En we kunnen nu al aan de slag met de voorbereiding van de kwekerijbedden en met de omheining tegen hazen en reeën.” ‍

Hebben jullie tips voor wie in het klein een ‘voedseltuin’ wil aanleggen?

Jessica: “Er is zo veel mogelijk! Mijn tip zou zijn om planten uit te zoeken waarvan je de oogst niet in de winkel kunt vinden. Dus om in plaats van de perenboom en de frambozenstruik, ook eens te kijken naar de moerbei, de persimoen, Japanse wijnbes of kornoeljekers. Naar fruitsoorten die je nergens anders vindt. Daar zitten heerlijke vruchten bij. En vergeet ook het eetbare groen niet. Iedereen kent de daslook wel maar er is bijna het hele jaar wel iets te plukken in de onderbegroeiing. Bij bijvoorbeeld kwekerij Arborealis vind je een enorm assortiment eetbare planten, van goeie kwaliteit.” Dagobert: “Goed om te weten is dat veel voedselbosplanten het ook goed doen in de schaduw. Mijn belangrijkste motto is: delen! Maak je buren enthousiast en zorg samen voor een overvloedige oogst.”

Wil je meer lezen over de voedselbosplannen van Jessica en Dagobert, hun ideeën voor herstellende landbouw of informeren naar mogelijke samenwerking?

Kijk op  www.voedselbosglanerbeek.nl voor meer informatie.

In het Hemelvaartweekend, van woensdag 25 t/m zondag 29 mei, trekken we er met onze SchetsKeet op uit naar de prachtige Historische Buitenplaats Den Alerdinck. Onze bestemming? Gardenista! Hét groenfestival voor tuinontwerpers, hoveniers, kwekers, moestuinierders, kunstenaars, studenten en tuinliefhebbers – voor iedereen met liefde voor een groene leefomgeving. Met trots maken onze (oud-)studenten Tuinarchitectuur en Plantenkennis onderdeel uit van het programma en bieden festivalbezoekers een schetssessie aan als opstart voor een nieuw tuinontwerp. Maar hoe is de samenwerking met Gardenista eigenlijk ontstaan? En wat is het idee achter de schetssessies? Vijf vragen aan Dolf Houtman, oprichter en directeur van de OntwerpAcademie, over dit unieke concept.
‍

Binnen de OntwerpAcademie zijn er veel mensen elke dag bezig dat prachtige - en belangrijke - vak over het voetlicht te krijgen en over te brengen op studenten, met als doel kundige en creatieve groenambassadeurs af te leveren. Hoe groener we de wereld met elkaar maken, hoe beter! - Dolf Houtman, oprichter en ontwerpdocent OntwerpAcademie

‍
1 Hoe is de samenwerking met Gardenista ontstaan?‍

In 2020 stonden we voor de tweede keer met onze studenten op de consumentenbeurs TuinIdee. Het was een razend succes. De stand – echt fantastisch opgebouwd en ingericht door de beursorganisatie – was de drukstbezochte. Kort na de beurs sprak ik met Wilma Walenberg [bestuurslid Groe&Bloei en medeorganisator Gardenista] en waren we het snel eens: in samenwerking met vakbeurzen en festivals als Gardenista krijgen studenten de mogelijkheid om hun vaardigheden te oefenen in de praktijk. Toen kwam Covid en moesten we pas op de plaats maken. Direct na het bericht dat de coronamaatregelen werden losgelaten, hebben we de afspraken met Gardenista weer opgepakt.
‍

‍
2 Wat is het idee achter de SchetsKeet?

We willen onze studenten veel trainingsmogelijkheden bieden. Ontwerpen is een ambacht waarbij het belangrijk is om veel ‘meters’ te maken. Het vak leer je voor de helft tijdens de fysieke lessen, daarnaast is het belangrijk om veel te schetsen, te onderzoeken en te experimenteren. Met deSchetsKeet gaan we letterlijk de boer op: Tuinontwerpers on Tour. Naast onze aanwezigheid op beurzen en groene evenementen, haken we aan bij actuele thema’s als hittestress, CO2 en waterbeheer. Gemeenten doen er veel aan om burgers en consumenten bewuster te maken en aan te zetten tot het vergroenen van de tuin. Denk aan ‘tegelwippen’, ‘tegel er uit groen er in’ en ‘Steenbreek’. Mooie acties waar wij graag bij betrokken zijn om bewoners een stap verder te brengen met een doordacht ontwerp of advies. Wat we willen voorkomen is dat de tegelweer terug komt omdat de actie voor de bewoner toch wat te abrupt was. Duurzaamheid begint met een doordacht plan. Ook dit zijn waardevolle trainingsmogelijkheden voor onze studenten.

‍
Het aanbieden van schets- en adviessessies is een activiteit waar alle betrokkenen baat bij hebben. Allereerst de student zelf, die zijn of haar vaardigheden kan ontwikkelen en toetsen. Daarnaast de organisatie met wie we samenwerken en die weet dat de OntwerpAcademie studenten en kennis levert. En uiteraard ook de particulier, die op een laagdrempelige manier gebruik kan maken van de kennis en vaardigheden van studenten in opleiding of net afgestudeerden. De hoop is natuurlijk dat het gesprek een vervolg krijgt. ‘Neem vooral je visitekaartje mee,’ zeggen we ook altijd, want wie weet komt er een concrete opdracht uit voort. Studenten beginnen zo ‘spelenderwijs’ met het starten van een eigenontwerp praktijk.

3 Wat kunnen Gardenistabezoekers concreet verwachten van een schetssessie?

Dat hangt helemaal van het gesprek en de bezoeker af. Het zijn korte sessies van 20 tot 30 minuten, het gaat er vooral om de tuineigenaar op weg te helpen. Heel vaak lukt het om te ordenen, prioriteiten aan te brengen en op basis daarvan de grote lijn uit te zetten. Aan de hand van schetsen kan de student de (on)mogelijkheden laten zien of de ruimtelijke effecten van de wensen. Ter voorbereiding op de schetssessie is het belangrijk dat de bezoeker een eenvoudig plattegrondje meeneemt van de tuin, met daarop de afmetingen. En een paar foto’s van de huidige tuin en de woning. De rest gaat eigenlijk altijd vanzelf. Studenten leren op deze manier ook met beperkte informatie om te gaan en zich een voorstelling te maken van de ruimtelijke kant van tuin en woning.
‍

4 Wat geef je studenten mee om van de schetssessie een echt waardevolle ervaring te maken?

Waar het wat mij betreft om gaat is dat de studenten leren om vooral te doen. ‘Blijf niet in je hoofd zitten’, zeg ik altijd, onderneem actie. Ontwerpers zijn onderzoekers, ontwerpers zijn professionals die er in getraind zijn om iets negatiefs of lelijks om te buigen naar kansen. En dat kan natuurlijk met iedere buitenruimte, ook met pleinen, parken en andere openbare plekken. Ik probeer studenten te laten kijken in hun eigen omgeving en kansen te ontdekken. Die instelling, die creativiteit wil ik voeden. Waarom zou je bijvoorbeeld niet een praatje maken met een tuineigenaar als je ziet dat de vijver verkeerd is aangelegd of als er te grote of te kleine bomen in staan? Het gaat er om dat studenten zichzelf vragen leren stellen over wat ze zien. Niet blijven hangen in iets wat lelijk is maar zichzelf de vraag stellen welke potenties de plek heeft. Dat is niet alleen leuk, zo ontwikkelen ze ook een (meer) ondernemende houding, wat weer van belang is voor het eventueel starten van een eigen bedrijf.

5 Waar kijk je zelf vooral naar uit tijdens Gardenista?

Wat ik elke keer weer fantastisch vind om te zien is dat gemotiveerde studenten in gesprek zijn met consumenten en druk doende ideeën en schetsen op papier te zetten. Ik word daar echt heel blij van. En ook trots. Trots op de studenten én op onze docenten en ondersteunende collega’s achter de schermen.

Tuin op de schop of ken je iemand die een groenere tuin wil, maar niet weet hoe?

Je vindt de SchetsKeet op de Lage Weide bij de Postzegeltuintjes. Meld je voor tuinadvies aan op de site van Gardenista, of loop spontaan langs voor koffie en een praatje, we staan je graag te woord!

Na twee jaar afwezigheid was de belangstelling extra groot voor de Vakbeurs Klimaat 2021 in Houten op 21 april. Dé beurs voor alle professionals die te maken hebben met klimaatmaatregelen in steden. Er kwamen zo’n 1500 mensen op af, vooral van gemeenten, provincies en waterschappen. "Maar ook voor tuinontwerpers is deze beurs de moeite waard,” vertelt plantenveredelaar Margareth Hop en adviseur bij de OntwerpAcademie voor nieuwe opleidingen. Zij was er een van de sprekers bij het programmaonderdeel 'Klimaatpraat' en doet hier kort verslag over welke klimaatoplossingen en slimme innovaties haar aandacht trokken.
‍
‍

Klimaatoplossingen in de stad & nieuwe werkgevers voor onze studenten

Op de Vakbeurs Klimaat in Houten staan veel bedrijven met producten voor klimaatbestendige inrichting, zoals ondergrondse wateropslagmogelijkheden, waterpasserende bestrating en innovaties voor groene daken. Veel hiervan is ook in particuliere tuinen toepasbaar en kan ontwerpers op ideeën brengen.
‍
Margareth:

"Er staan veel ingenieursbureaus die klimaatoplossingen ontwerpen, ook geïntegreerd met andere aspecten zoals biodiversiteit. Deze ingenieurs- en adviesbureaus zijn bovendien interessante potentiële werkgevers voor studenten van de OntwerpAcademie."

De hele dag door zijn er lezingen over allerlei aspecten van klimaatbestendige stadsinrichting, met veel goede praktijkvoorbeelden, zoals van bedrijventerreinen, waterpleinen of speelplekken. Hier komt ook de sociale kant aan bod: hoe krijg je bewoners mee in de omslag naar klimaatbestendige inrichting? Voorbeelden zijn zogenaamde gemaksproducten voor de inrichting van geveltuintjes.

‍Hoe helpen planten tegen het UHI-effect?

‍Ik zelf gaf er de lezing ‘Klimaatdoelen halen met beplanting’. Dat planten nuttig zijn voor het stadsklimaat is inmiddels wel bekend, maar lossen ze onze problemen daar voor een aanzienlijk deel mee op, of vormen ze een druppel op de gloeiende plaat? Het antwoord is: wateroverlast en het UHI-effect – urban heatisland-effect – kan zeker de helft worden verminderd met een heel gewone hoeveelheid beplanting, maar alle planten in de stad kunnen maar een heel klein deel van onze CO2 uitstoot opnemen.

‍

Datum klimaat expo 2023, noteer vast in je agenda!

‍Volgend jaar wordt de beurs weer gehouden. Gezien het belang van kennis delen en de interesse voor de nieuwste ontwikkelingen op het gebeid van de klimaatadaptieve stad, pakt ExpoProof de beurs volgend jaar groter aan en organiseren ze een tweedaagse beurs onder de naam Nationale Klimaat Expo, op 19 en 20 april 2023 in Houten.

"Mijn advies aan de (toekomstige) studenten: Neem volgend jaar een kijkje!"

Lees hier de samenvatting van Margareth's PodiumBoskoop-lezing voor de OntwerpAcademie eerder dit jaar.

Tip: Heb je interesse in een groene cursus of opleiding bij de OntwerpAcademie? Zaterdag 14 mei is er weer een studievoorlichtingsbijeenkomst en kun je sfeer proeven, al je vragen stellen en tijdens een proefles ontdekken of de manier van lesgeven bij je past.

De tuin ligt midden in het centrum van een havenstad in Noord Holland en is volledig betegeld. De vraag aan het stagebureau van de OntwerpAcademie? Een tuin in tropische sfeer om lekker te kunnen ontspannen. Alena Blonk rondde vorig jaar haar opleiding Tuinarchitectuur af en gaf zich aansluitend op voor een stageproject: “Ideaal als afsluiting van je opleiding. Je gaat concreet aan de slag als tuinontwerper en krijgt tegelijkertijd begeleiding waarbij je je eigen leerdoelen kunt bepalen. Dankzij de stage ben ik definitief als zelfstandig tuinontwerper gestart.”

In deze blog vertelt Alena hoe ze haar stageproject heeft ervaren en aangepakt. De tussenquotes zijn van stagebegeleider Peter Kroesen.

“In september 2020 begon ik met de opleiding Tuinarchitectuur. Ik ben inmiddels 48 en heb me wel eens afgevraagd waarom ik niet eerder heb gekozen voor deze richting. Van jongs af aan ben ik altijd bezig met de natuur, als tiener was ik lid van een natuurclub. Op latere leeftijd ben ik lang begeleider geweest van jeugdactiviteiten bij de IVN, instituut voor natuureducatie. Daarnaast heb ik altijd veel en graag getekend. De kunstacademie was op dat moment voor mij een logische keuze. Tuinarchitectuur kwam toen niet in mij op en is ook nooit eerder op mijn pad gekomen."

Uitdagend stageproject als praktijkopdracht

Na het afronden van de opleiding heb ik mij bij Peter Kroesen opgegeven voor een stageproject. De opleiding is relatief kort en de opdrachten tijdens de lessen zijn fictieve situaties. Met een stageproject krijg je de mogelijkheid om met begeleiding te werken aan een concrete praktijkopdracht. Het goede en fijne aan de stage is ook dat je je eigen leerdoelen kunt bepalen. Ik koos ervoor om alle stappen bij het ontwerpproces te bespreken met Peter. Ook heb ik bewust gekozen voor een voor mij uitdagend project: een tuinwens in tropische sfeer, in Ibiza stijl, inclusief palmbomen in grote bakken of potten, een jacuzzi en vooral ook onderhoudsvriendelijk. Heel belangrijk is dan zo’n eerste gesprek met de opdrachtgevers. Ik kwam er achter dat het ze in basis gaat om een tuin waar ze tot rust kunnen komen na een lange werkdag, waar ze de dag doornemen en kunnen genieten van lekker eten met vrienden.

‍
“De opdrachtgever had een uitgebreid wensenpakket. Alena heeft flink gepuzzeld en het slim aangepakt. Door ook de zijtuin te betrekken kon zij aan de meeste wensen tegemoet komen.”

‍
In de tuin lagen op dat moment alleen tegels, meer een binnenplaats omgeven door muren en steen. Vanuit mijn visie wilde ik de bewoners – binnen hun wensen – graag meenemen in biodiverse mogelijkheden. Na ons gesprek heb ik als eerste al hun antwoorden op mijn vragen uitgeschreven, het moodboard bekeken, een analyse gemaakt en een vlekkenplan. Bij het bestuderen van de foto’s zag ik opeens hoe ik de ruime zij-ingang prachtig bij de tuin zou kunnen betrekken. Het concept ontstond toen ik begon met schetsen. Veel schetsen, kijken, opnieuw schetsen en soms even een stap terug. In deze fase gebruik ik, ook nu voor mijn opdrachten, een klein schetsboek, zo’n dummy. Dit is de fase om vormen te zoeken en de juiste compositie. De jacuzzi in de tuin was een duidelijke wens, maar die neemt in deze relatief kleine tuin een behoorlijke ruimte in. Ik wilde dat deze zou passen in het geheel, zonder prominent aanwezig te zijn.

‍
“Tijdens het stageproject groeide mijn zelfvertrouwen”

Van nature ben ik niet zo zelfverzekerd. De wensen van de klant zijn leidend, tegelijkertijd zie ik het als belangrijke meerwaarde dat een tuinontwerper verder kijkt, naar slimme oplossingen zoekt en biodiverse mogelijkheden aandraagt. Maar, hoever ga je daarin? Ook daarom wilde ik graag alle stappen doornemen met Peter.  Als ik iets tegenkwam waar ik voor mijn gevoel nog niet genoeg vaardigheden voor had, besprak ik dat met Peter. Toen ik mijn theorie niet haalde, had ik sterk het gevoel te hebben gefaald. Ik heb dyslexie en kon geen grip krijgen op al die PDF-files in het lesmateriaal. Peter heeft me daar bovenop geholpen en me het gevoel gegeven dat ik een prima ontwerper kan zijn, ook zonder mijn theoriediploma. Een herexamen was voor mij geen optie, want op dat moment kreeg ik mijn eerste betaalde opdracht. Maar wie weet ga ik alsnog examen doen. Voor nu heeft mijn stageproject,” lachend: “en dus Peter, mij genoeg zelfvertrouwen gegeven om te starten als zelfstandig tuinontwerper.

‍
“Ik vind Alena een heel sterke ontwerper. Toen ze haar theorie-examen niet haalde, heb ik haar gezegd: verlies niet de moed. Ga door met ontwerpen. Dit is gewoon wat je heel goed kan!”

‍
Tevreden opdrachtgevers

En de opdrachtgevers van mijn stageproject? Zij waren vooral enthousiast over de verschillende zitplekken tussen het groen, de indeling, de strakke pergola en het terras voor de jacuzzi. Ik had speciaal informatie aangevraagd bij een bedrijf in spa’s en zwembaden. Ik wilde meer weten over de aansluiting, de verschillende maten en mogelijkheden, zodat ik het kon meenemen in het ontwerp. Verder waren ze ook heel blij hoe de tuin nu een mooier ruimtelijker geheel vormt en groter lijkt. De tuin begint nu al aan de voorkant van het huis en niet alleen achter als binnenplaats. Een grote wens was ook een onderhoudsvriendelijk tuin en hoewel bomen daarom geen voorkeur hadden, zijn ze nu juist blij met drie bomen in het tuinontwerp. Bomen geven structuur en massa aan de tuin en zijn heel belangrijk voor de klimaatbeheersing en het dierenleven.

‍
“Alena heeft met dit stageproject op een heel mooie manier laten zien wat ze kan. Haar eindpresentatie is heel compleet. Alle onderdelen zijn heel nauwkeurig uitgewerkt.”

‍
Tip voor studenten Tuinarchitectuur

Ik kijk met veel plezier terug op mijn stage. De praktijkervaring die je opdoet is zó leerzaam. Je werkt als ontwerper en krijgt tegelijkertijd begeleiding waarbij je je eigen leerdoelen bepaalt. Werkelijk alle aspecten kun je bespreken. En als je van een specifiek onderdeel meer wilt weten, neemt Peter daar ook de tijd voor. Het vraagt wel wat van je eigen initiatief. Vraag jezelf af: wat wil ik nog leren? Mijn tip is ook een stageproject te plannen tussen de laatste lessen en een eventueel examen. Het vraagt namelijk de nodige tijd en energie. Maar hoe meer je investeert in je stage, hoe meer je er kunt uit halen. Mij heeft het daardoor veel gebracht. Naast meer kennis en vaardigheden ook meer zelfvertrouwen. Dankzij mijn stageproject heb ik de stap durven zetten: ik heb mijn baan opgezegd en ben als zelfstandig tuinontwerper gestart. Deze maand werd ik 48 en hoewel ik absoluut geen spijt heb van eerder gemaakte keuzes, voel ik dat ik eindelijk het werk heb gevonden wat ik echt leuk vind.”

Nawoord stagebegeleider Peter Kroesen

“De mix aan stageprojecten en de mix aan studenten die ik begeleid, vind ik echt fantastisch. Sommige studenten zijn zelfverzekerd en willen laten zien hoe ver ze al zijn, maar blijken soms nog vaardigheden te missen die hun ontwerp naar een professioneel niveau tilt. Een stageproject brengt dat heel duidelijk aan het licht. En daar werken we dan aan. Andersom zijn er studenten die hun ontwerptalent nog niet herkennen en niet beseffen hoe goed ze zijn. Zo’n student is Alena. Het is heel fijn om te zien hoe tijdens het werken aan haar stageproject, haar vertrouwen groeide. Dat een stageproject dat kan bewerkstelligen.”

‍
Meer weten over Alena's tuinontwerp? Zie www.groentig.nl