Is de opleiding Beplantingsspecialist ook interessant als je met kleine tuinen bezig bent?

August 13, 2024
Dolf Houtman

Is de opleiding beplantingsspecialist ook interessant als je met kleine tuinen bezig bent?
Hoe maak je de vertaalslag naar de kleine tuin vanuit grotere landschappen? Hoe ga je om met onderwerpen als permacultuur? En is de opleiding Beplantingsspecialist ook interessant als je in kleine tuinen werkt?  

Vragen van studenten en geïnteresseerden zijn belangrijk voor ons omdat we met het beantwoorden van die vragen concreet kunnen inzoomen op de specifieke aspecten.

Stel je het volgende voor:  

Beplantingsspecialist is een 2-jarige opleiding waarbij plantenkennis – dus het kennen en herkennen van planten – een belangrijke rol speelt. Waar in het eerste jaar – bij beplantingsadviseur - het accent op het kennen en herkennen ligt bewegen we in het 2e jaar in de richting van andere beroepsrollen als de: ontwerper, beheerder en ecoloog. Sortimentskennis is een, er mee om kunnen gaan - het materiaal toepassen - is twee!

Keuzes maken
Omdat de specialist geacht wordt zowel over sortimentskennis als over ontwerpinzicht te beschikken is deze professional in staat om voor elke situatie een passende oplossing te vinden. Daktuinen, stedelijk groen, landschappelijke tuinen, institutioneel groen en dus ook kleine tuinen.

Hoe kleiner de tuin hoe duidelijker de keuzes moeten zijn die de beplantingsspecialist maakt. Kennis en ontwerpinzicht zijn daarbij onontbeerlijk.

In het tweede jaar trainen we het denken vanuit beplantingsbeelden die we kennen vanuit het landschap. Je leert de opbouw en essentie van die beplantingsbeelden te benoemen en toe te passen naar de kleinere schaal. Weten waar je met de beplanting naar toe wil kan alleen doelmatig als je een beeld voor ogen hebt.  

Als beplantingsspecalist leer je ontwerpvaardigheden, maar je denkt ook na over ecologie, beheer en de communicatie die er voor nodig is om plannen re realiseren. Je leert het plantmateriaal zien als middel om jouw ontwerp ideeën uit te drukken. De ontwerp kant speelt een belangrijke rol bij de specialist, denk aan composities, plantstrategieën, streefbeelden en beheer.

Vakkenvullen
De praktijk is toch nog vaak dat de tuin of beter het tuinontwerp als een grabbelton gezien wordt waarbij de vakken opgevuld moet worden met beplanting. Het lijstje van de opdrachtgever, de voorkeursplanten van de ontwerper of hovenier worden op een aardige manier bij elkaar gebracht en het beplantingsplan is klaar. Dat heeft meer weg van vakken vullen dan dat het te maken heeft met ontwerpen. Het is ook niet per se een duurzame of toekomstbestendige manier van werken. Ontwerpen met beplanting is dat je leert kijken naar de ontwerp uitgangspunten en die weet te verbinden aan de context, de eigenaardigheden van de plek, de architectuur en uiteraard de wensen van de opdrachtgever.  

Groeiplaatsomstandigheden vormen de basis.
Tijdens de opleiding leren we je om als ontwerper naar de situatie te kijken en er een verdiepingsslag in te maken door er op de juiste manier op te reageren. Met de keuze van je beplanting en de daarbij behorende beelden, maak je ontwerp uitgangspunten expressief. Deze bewuste en op ontwerp gerichte werkhouding is het verschil tussen hoe niet-ontwerpers beplantingsvraagstukken benaderen en beplantingsspecialisten.

Uitgesproken beplantingen
Het ontwerp beginsel is voor elke denkbare situatie toepasbaar ook als je geïnspireerd bent door bijvoorbeeld permacultuur, voedselbossen en andere uitgesproken beplantingen. Wat je fascinatie ook is het begint allemaal met een doordacht ontwerpplan, een passende groenstructuur, duidelijk beplantingsbeeld en streefbeelden.

Permacultuur is in de basis gestoeld op ecologische principes waarbij we op zoek gaan naar een zodanige plantensamenstelling dat planten op basis van wederkerigheid voordeel hebbn van elkaar en daardoor een optimale opbrengst hebben. Beplantingsspecialisten hebben kennis van bodem, water en ecologie en baseren hun sortimentskeuze mede op basis van deze uitgangspunten.

Als beplantingsspecialist leer je heldere criteria te formuleren. Die criteria liggen in lijn met het ontwerp en de omstandigheden. Op basis van die criteria selecteer je het sortiment. Eetbaar of niet, biodiversiteit, biologisch gekweekt het zijn allemaal criteria die je feitelijk in de laatste fase van het proces meeneemt en mede bepalend zijn voor de soortkeuze.

Wildheid
Een ander actueel aspect is het toelaten van verwildering in de tuin.

Verwildering in een tuin vraagt – hoe tegenstrijdig dat ook voelt - om het maken van keuzes en het creëren van groeivoorwaarden.  

Een beplantingsspecialist heeft voldoende ontwerpvaardigheid in huis om een set van ingrepen voor te stellen waarmee je vormen van wildheid toelaat.

Een misvatting bij de consument is om te denken dat je er met een bloemenweide mengsel of een bospakket voor 2 m2 wel bent. Verwildering vraagt om duidelijke keuzes en onderhoud op langere termijn met het oog op blijvend prettig gebruik.

Wildheid vraagt om een zekere stilering om als wild te mogen schitteren en niet als rommel ervaren te worden.

Wat dit laatste betreft kan het geen kwaad te waken voor uitholling van de begrippen biodiversiteit, duurzaam, ecologisch verantwoord, tiny Forest, klimaat adaptief. Voor al deze begrippen geldt dat je niet om de successie heen kunt en dat onderhoud in welke vorm dan ook nodig is op het moment dat je de tuin gaat gebruiken.

Duurzaam
Duurzaam is ook dat je keuzes durft te maken. Niet alles kan in een tuin. Tegelijkertijd ziet de specialist kansen om overgangen te creëren en de groeiplaatsomstandigheden optimaal te benutten met een minimale investering van middelen en materialen.

Hopelijk helpt bovenstaande uitleg bij het krijgen van een beter beeld van wat de opleiding tot beplantingsspecialist inhoudt.

Lees ook:
Eerste lichting Beplantingsadviseurs

Meer inheemse planten in onze tuinen?

Beplanting voor wadi’s

Tips en inspiratie voor klimaatbestendige stad

Nieuwe vakopleiding tot Beplantingsspecialist

Hoe maak je een tuin klimaatbestendig?

Biodiversiteit in de tuin

Heb je ideeën of suggesties? Laat het ons weten via [email protected] of meldt het op OA-Connect.

Wil je op de hoogte blijven?
Wordt dan lid van onze community OA-connect.

Vergeet onze socials niet:
LinkedIn | Facebook | Instagram

No items found.