Een crisis heeft vele gezichten. De effecten op gezondheid en economie zien we elke dag in de media en zijn bij deze coronacrisis natuurlijk niet te onderschatten. Maar wonderlijk genoeg kent elke crisis ook positieve kanten. Crisis dwingt tot reflectie en creativiteit. Daarnaast zien we bijvoorbeeld dat het belang van ‘ons eigen stukje buitenruimte’ nog nooit zo groot is geweest. En dat biedt straks heel veel kansen voor de groene sector en het ontwerpvak. Zaak dus, om nu alvast na te denken over creatieve en duurzame oplossingen, die vooral weinig kosten.

Kwaliteit van leven

Al enige tijd zijn we ons bewust van de effecten van onze westerse levensstijl op de leefomgeving. Nu we noodgedwongen aan huis gekluisterd zijn, dwingt de coronacrisis ons na te denken over wat echt waarde heeft voor de kwaliteit van leven. Vast staat, dat tuin en balkon belangrijker blijken dan ooit. Als elke vierkante (centi-)meter telt, hoe kunnen we deze zo optimaal mogelijk benutten en tegelijkertijd oog houden voor duurzame en toekomstbestendig oplossingen?

Creativiteit en hergebruik

Belangrijk onderdeel van duurzaamheid is het hergebruiken van materialen. Bij plastic bijvoorbeeld, is niet zozeer het plastic zelf een bedreiging voor het milieu, als wel het weggooien ervan. Hergebruik van materialen is niet alleen duurzaam, maar ook goed voor de portemonnee. Kiezen voor duurzame oplossingen is dus in meerdere opzichten lonend. Zorgen dat meer bestaande producten worden gebruikt zodat nieuwe grondstoffen niet aangesproken hoeven te worden, vereist wel de nodige creativiteit. Maar biedt ook kansen voor meer eigenheid en originaliteit; ontwikkelingen waar maatschappelijk steeds meer behoefte aan is en die passen bij onze kleurrijke samenleving.

Duurzame beplanting

De gangbare definitie van een duurzame beplanting is plantkeuzes afstemmen op bodem en standplaats voor een gezonde groei en gering onderhoud, ofwel: de juiste plant op de juiste plek. Maar zeker ook in het stedelijk gebied, waar minder grondoppervlak beschikbaar is en je meer aangewezen bent op het gebruik van potten of bakken, is het van belang dat je planten kiest die geschikt zijn voor de plek, qua lichtbehoefte of windbestendigheid en dat je vervolgens een bijbehorend grondmengsel kiest. Op de vele balkons en dakterrassen kun je met de juiste beplanting, een belangrijke bijdrage leveren aan de stadsecologie en aan vermindering van fijnstof, hittestress en stikstof.

De eetbare tuin

Ook eetbare planten dragen hieraan bij. Minder voedseltransport betekent bovendien minder uitstoot. Het verbouwen van ons eigen voedsel is niet voor niets de laatste jaren steeds populairder geworden en blijkt vooral in tijden van crisis een uitkomst. Moestuinen, stadslandbouw, voedselbossen en participatieprojecten zullen vanaf nu nog actueler worden. Het zelf zaaien van eetbare planten is enorm kostenbesparend en bovendien erg leuk en leerzaam. Veel ruimte heb je hiervoor niet nodig en na de oogst ontstaat weer ruimte voor andere gewassen.

Verticale ruimte

Nergens zijn er meer wanden in de buitenruimte, dan in het stedelijk gebied. Alleen al de vele buitenmuren van alle hoogbouw. Maar ook op tuinniveau. Elk stukje ‘eigen ruimte’ kent zijn eigen erfafscheiding. Vaak een te weinig benutte ruimte, althans te weinig beplant. Klimop wordt weliswaar veel gebruikt, maar door het voortdurend te snoeien vormt de plant geen bloemen en vruchten en heeft het vervolgens ook nagenoeg geen ecologische waarde. Naast heel veel fraai bloeiende klimplanten, zijn er natuurlijk talrijke vruchtdragende en eetbare soorten, die daarbij de nodige ecologische waarde hebben. Ook leifruitbomen vervullen deze functie uitstekend.

Sierwaarde, ecologische waarde, functionele waarde en duurzaamheid kunnen allemaal verenigd worden. Zelfs in een hele beperkte ruimte. Als je daarbij planten kiest die zich kunnen handhaven in de extreme weertypes van de klimaatverandering, dan heb je een goede basis voor toekomstbestendige beplanting.

Kennis en creativiteit transformeren een buitenruimte tot leefruimte. En de waarde daarvan beseffen we door deze crisis meer dan ooit.

Leer meer over de juiste toepassing van planten tijdens de cursus Plantenkennis Compleet. In alle modules komen ook eetbare planten aan bod. Eetbare soorten die geschikt zijn voor wanden, worden behandeld bij de module Klimplanten en de module Fruitgewassen.